རླབས་ཆེན་གྱི་མ་ཡུམ།
གངས་ཁ་བ།
མི་བུ་ཞིག་གིས་ཞིབ་པར་ཕྱིར་འདང་ཞིག་བརྒྱབ་ཚེ་རླབས་ཆེན་གྱི་མ་ཡུམ་ཞེས་པའི་མིང་འདི་དོན་མཐུན་གླེང་མོས་ཀྱི་མིང་ཞིག་ཡིན་པ་ཚོར་ངེས ། དེ་ནི་ཁྱོད་རང་ཟླ་དགུ་ཞག་བཅུར་ལུས་ཀྱི་ཁུར་དུ་མ་བསམ་པར་ཤ་ཚ་ཚ་དང་སྙིང་ཉེ་ཉེས་བསྐྱངས་ཤིང་ཁྱོད་ཀྱི་མི་གཙང་སྣབས་ལུད་སོགས་ཞིམ་པའི་བདུད་རྩི་ལྟར་ཁ་ཡིས་གཞིབས་མཁན་གྱི་ཡུམ་ཆེན་དེ ། མཛེས་པའི་རྒྱན་དང་འཇམ་པོའི་གོས་ཡོད་ཚད་ཁྱོད་ལ་སྐོན་ཞིང་ཞིམ་པོའི་ཟས་དང་མངར་མོའི་སྐོམ་ཡོད་ཚད་ཁྱོད་ལ་སྟེར་མཁན་དེ །ད་དུང་གཉོམ་ལག་རྒྱས་ཤིང་ལང་ཚོ་དར་བའི་ཁྱོད་རང་ཕར་འགྲོ་མིག་གིས་སྐྱེལ་མ་དང་ལེགས་ཉེས་སེམས་ཀྱིས་བྱ་ར་བྱེད་མཁན་དེ །གཅེས་ཕྲུག་གི་ཆེད་དུ་རང་གི་བདེ་བ་ཡོད་ཚད་བློས་གཏོང་ཞིང་མི་འདོད་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་ཚད་དང་ལེན་བྱེད་ཐུབ་པའི་སྙིང་སྟོབས་དེ །ཐ་ན་རང་གི་གཅེས་འོས་པའི་ཚེ་སྲོག་དེའང་བུ་ཕྲུག་གི་ཆེད་དུ་འདོར་ལ་ཕངས་སེམས་མེད་པའི་མཛད་སྤྱོད་དེ །
རླབས་ཆེན་གྱི་ཨ་མ་ཡ ། ཁྱེད་ཀྱིས་རང་ལ་འཇམ་པོའི་ངག་གི་གཏམ་ལན་དང་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་ཙམ་ཡང་སྟོན་མ་མྱོང་བའི་ཡུལ་འཁྱམས་གཅེས་ལོ་དེ་དག་གི་ཆེད་དུ་བདེ་སྐྱིད་སྐྱབས་འཇུག་ལྷ་ལ་ཆད་མ་མྱོང་ལ་མཇལ་འཛོམ་རེ་བ་སེམས་ནས་འབོར་མ་མྱོང་ །
འདི་ལྟར་རླབས་ཆེན་གྱི་མ་ཡུམ་ཞིག་གི་མཛད་སྤྱོད་གླེང་དུས་ངས་རང་ལ་བཀའ་དྲིན་མཐོ་བའི་ཨ་མ་དེ་དྲན་སོང་།ཁོ་མོས་དྲིན་ཨ་མ་ཞིག་གིས་གཅེས་ཕྲུག་སྐྱོང་བའི་དཀའ་སྡུག་ཡོད་ཚད་ཕྲག་ཏུ་བཞེས་ནས ། གཞོན་སོ་དཀར་ཀྱི་པད་མའི་བཞིན་མདངས་ཙད་ལྷགས་ཀྱིས་བཅོམ་དོན་ཡང་ངེད་མིང་སྲིང་ཚོའི་ཆེད་དུཡིན་ལ ། ཕྱག་སོར་ཆུང་གི་རྟིང་རྩེ་སྡུག་གི་རྣག་ཁྲག་རྡོལ་དོན་ཡང་བུ་གཅེས་ཕྲུག་ཚོའི་ཆེད་དུ་ཡིན །
ངའི་རླབས་ཆེན་གྱི་ཨ་མ་ཡ ། ཁྱེད་ཀྱི་ཁ་བ་བཞིན་དཀར་གཙང་གཙང་གི་ལྷག་བསམ་དེ་དང་ཉི་འོད་བཞིན་དྲོད་ལྷུག་ལྷུག་གི་བྱམས་བརྩེ་དེ། ཁྱེད་ལ་ཇ་ཕོར་ཆུང་གང་གིས་ཞབས་ཏོག་སྒྲུབ་མ་མྱོང་ལ་ངག་གཏམ་སྙན་ཅིག་གིས་སྤྲོ་དགའ་སྦྱིན་མ་མྱོང་བ་བདག་ལ་བསྩལ་བའི་བཀའ་དྲིན་དེ་མི་ཚེ་འདིར་ཇི་ལྟར་གཞལ། རླབས་ཆེན་གྱི་ཨ་མ་ཡ། ཁྱེད་ཀྱིས་རང་ལ་ཁེངས་རའི་ཚུལ་དུ་བུ་ཨ་མ་ཁྱོད་ལ་ཡོད་ཚད་སྦྱིན་འདོད་ཀྱི་སེམས་པ་མེད་པ་མིན་ནུས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་དང་།ཡང་རེ་བའི་ཚུལ་དུ་བུ་ཨ་མས་ཁྱོད་ཀྱི་བྱ་བ་ཅི་བྱེད་ཀྱང་བཀག་འགོག་མི་བྱེད་ཡིན་ཡང་ཨ་མར་རེ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་ཁྱོད་ཨ་མའི་མཐོང་སར་འཚོ་དགོས་ཅེས་དང་བུ་ཟས་གོས་བཟང་བོ་ཞིག་འཛོམ་དུས་ཨ་མས་ཐོག་མར་ཁྱོད་ལ་སྐལ་ལེན་ཀི་ཡིན་ཁྱོད་ལ་འབྱོར་མི་འབྱོར་གང་ཡིན་རུང་འདི་ཨ་མའི་སེམས་ཡིན་ཞེས་དང་བུ་ཨ་མ་འཇིག་རྟེན་གྱི་དཀའ་ལས་གང་གིས་ཀྱང་གཞོམ་མི་ཐུབ་པའི་སྤྲོ་སྣང་ཞིག་འདུག་སྤྲོ་སྣང་དེ་ནི་བུ་ཕྲུག་ཚོ་བདེ་བའི་འཚོ་བ་མཐོང་བས་ཡིན་ཞེས་དང་།ཡང་བུ་ཁྱོད་རྒྱུན་པར་ཨ་མའི་མིག་མདུན་ན་མེད་ཀྱང་ཨ་མའི་སེམས་པ་དང་ནམ་ཡང་གྱེས་མ་མྱོང་། སྐད་ཆ་འདི་དག་ངའི་ཨ་མ་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཨ་མ་མང་ཆེ་བས་བུ་ཕྲུག་ལ་བཤད་ཡོད་སྲིད། ངའི་རླབས་ཆེན་གྱི་ཨ་མ་ཡ། ཁྱེད་ཀྱིས་ཕྱི་རྫིག་ནང་སྟོང་གི་བུ་རུལ་ངའི་དོན་དུ་མ་སྒྲུབ་པའི་ལས་དོན་ཅི་ཞིག་ཡོད། མ་མྱང་བའི་དཀའ་ངལ་གང་ཞིག་ཡོད། གཞོན་སོ་དཀར་ནས་རྒན་མགོ་དཀར་བར་ངའི་ཆེད་དུ་རང་གིས་ཐེག་དཀའ་བ་དག་ཁུར་དུ་བླངས་ཤིང་རང་ལ་ཐོབ་འོས་པ་དག་ཕངས་མེད་བཏང་བས།
བདག་གིས་དེ་རིང་ས་མཐོ་རི་གཟར་གྱི་ཡུལ་གྲུ་གང་ཞིག་ན་དཀའ་ལས་རྔུལ་ཆུར་བརྫིས་ནས་ངའི་ཆེད་དུ་འབད་ཅིང་དྲན་པ་མིག་ཆུར་བརྒྱུས་ནས་ང་གླེང་གིན་ཡོད་པའི་རང་གི་ཨ་མས་གཙོ་བྱས་པའི་རླབས་ཆེན་གྱི་མ་ཡུམ་རྣམས་ལ་ཡུམ་ཆེན་དུས་ཆེན་ལ་ཚེ་རིང་ནད་མེད་ཞལ་དྲོ་བཀྲ་ཤིས་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ།
1、《诗经·邶风·凯风》
凯风自南，吹彼棘心。
棘心夭夭，母氏劬劳。
凯风自南，吹彼棘薪。
母氏圣善，我无令人。
爰有寒泉？在浚之下。
有子七人，母氏劳苦。
睍睆黄鸟，载好其音。
有子七人，莫慰母心。
2、《游子吟》
唐·孟郊
慈母手中线，游子身上衣。
临行密密缝，意恐迟迟归。
谁言寸草心，报得三春晖。
3、《十五》
宋·王安石
将母邗沟上，留家白邗阴。
月明闻杜宇，南北总关心。
4、《别老母》
清·黄景仁
搴帏拜母河梁去，白发愁看泪眼枯。
惨惨柴门风雪夜，此时有子不如无。
5、《岁暮到家》
清·蒋士铨
爱子心无尽，归家喜及辰。
寒衣针线密，家信墨痕新。
见面怜清瘦，呼儿问苦辛。
低徊愧人子，不敢叹风尘。
6、《豫章行》
唐·李白
胡风吹代马，北拥鲁阳关。
吴兵照海雪，西讨何时还。
半渡上辽津，黄云惨无颜。
老母与子别，呼天野草间。
白马绕旌旗，悲鸣相追攀。
白杨秋月苦，早落豫章山。
本为休明人，斩虏素不闲。
岂惜战斗死，为君扫凶顽。
精感石没羽，岂云惮险艰。
楼船若鲸飞，波荡落星湾。
此曲不可奏，三军鬓成斑。
7、《送母回乡》
唐·李商隐
停车茫茫顾，困我成楚囚。
感伤从中起，悲泪哽在喉。
慈母方病重，欲将名医投。
车接今在急，天竟情不留！
母爱无所报，人生更何求！
8、《慈乌夜啼》
唐·白居易
慈乌失其母，哑哑吐哀音。
昼夜不飞去，经年守故林。
夜夜夜半啼，闻者为沾襟。
声中如告诉，未尽反哺心。
百鸟岂无母，尔独哀怨深。
应是母慈重，使尔悲不任。
昔有吴起者，母殁丧不临。
嗟哉斯徒辈，其心不如禽。
慈乌复慈乌，鸟中之曾参。
9、《谁氏子》
唐·韩愈
非痴非狂谁氏子，去入王屋称道士。
白头老母遮门啼，挽断衫袖留不止。
翠眉新妇年二十，载送还家哭穿市。
或云欲学吹凤笙，所慕灵妃媲萧史。
又云时俗轻寻常，力行险怪取贵仕。
神仙虽然有传说，知者尽知其妄矣。
圣君贤相安可欺，乾死穷山竟何俟。
呜呼余心诚岂弟，愿往教诲究终始。
罚一劝百政之经，不从而诛未晚耳。
谁其友亲能哀怜，写吾此诗持送似。
10、《射训狐》
唐·韩愈
有鸟夜飞名训狐，矜凶挟狡夸自呼。
乘时阴黑止我屋，声势慷慨非常粗。
安然大唤谁畏忌，造作百怪非无须。
聚鬼征妖自朋扇，罢掉栱桷颓墍涂。
慈母抱儿怕入席，那暇更护鸡窠雏。
我念乾坤德泰大，卵此恶物常勤劬。
纵之岂即遽有害，斗柄行拄西南隅。
谁谓停奸计尤剧，意欲唐突羲和乌。
侵更历漏气弥厉，何由侥幸休须臾。
咨余往射岂得已，候女两眼张睢盱。
枭惊堕梁蛇走窦，一夫斩颈群雏枯。
11、《燕诗示刘叟》
唐·白居易
梁上有双燕，翩翩雄与雌。
衔泥两椽间，一巢生四儿。
四儿日夜长，索食声孜孜。
青虫不易捕，黄口无饱期。
觜爪虽欲敝，心力不知疲。
须臾十来往，犹恐巢中饥。
辛勤三十日，母瘦雏渐肥。
喃喃教言语，一一刷毛衣。
一旦羽翼成，引上庭树枝。
举翅不回顾，随风四散飞。
雌雄空中鸣，声尽呼不归。
却入空巢里，啁啾终夜悲。
燕燕尔勿悲，尔当返自思。
思尔为雏日，高飞背母时。
当时父母念，今日尔应知。
12、《遣兴》
唐·杜甫
世乱怜渠小，家贫仰母慈。
鹿门携不遂，雁足系难期。
13、《无家别》
唐·杜甫
寂寞天宝后，园庐但蒿藜。
我里百余家，世乱各东西。
存者无消息，死者为尘泥。
贱子因阵败，归来寻旧蹊。
久行见空巷，日瘦气惨凄。
但对狐与狸，竖毛怒我啼。
四邻何所有？一二老寡妻。
宿鸟恋本枝，安辞且穷栖。
方春独荷锄，日暮还灌畦。
县吏知我至，召令习鼓鞞。
虽从本州役，内顾无所携。
近行止一身，远去终转迷。
家乡既荡尽，远近理亦齐。
永痛长病母，五年委沟溪。
生我不得力，终身两酸嘶。
人生无家别，何以为蒸黎！
14、《西上辞母坟》
唐·陈去疾
高盖山头日影微，黄昏独立宿禽稀。
林间滴酒空垂泪，不见丁宁嘱早归。
15、《将归旧山留别孟郊》
唐·鲍溶
择木无利刃，羡鱼无巧纶。
如何不量力，自取中路贫。
前者不厌耕，一日不离亲。
今来千里外，我心不在身。
悠悠慈母心，惟愿才如人。
蚕桑能几许，衣服常着新。
一饭吐尺丝，谁见此殷勤。
别君归耕去，持火烧车轮。
16、《送张参明经举兼向泾州觐省》
唐·孟浩然
十五彩衣年，承欢慈母前。
孝廉因岁贡，怀橘向秦川。
四座推文举，中郎许仲宣。
泛舟江上别，谁不仰神仙。
17、《乌夜号》
唐·李群玉
层波隔梦渚，一望青枫林。
有鸟在其间，达晓自悲吟。
是时月黑天，四野烟雨深。
如闻生离哭，其声痛人心。
悄悄夜正长，空山响哀音。
远客不可听，坐愁华发侵。
既非蜀帝魂，恐是桓山禽。
四子各分散，母声犹至今。
18、《思母》
唐·舆恭
霜陨芦花泪湿衣，白头无复倚柴扉。
去年五月黄梅雨，曾典袈裟籴米归。
19、《母别子》
唐·白居易
母别子，子别母，白日无光哭声苦。
关西骠骑大将军，去年破虏新策勋。
敕赐金钱二百万，洛阳迎得如花人。
新人迎来旧人弃，掌上莲花眼中刺。
迎新弃旧未足悲，悲在君家留两儿。
一始扶行一初坐，坐啼行哭牵人衣。
以汝夫妇新燕婉，使我母子生别离。
不如林中乌与鹊，母不失雏雄伴雌。
应似园中桃李树，花落随风子在枝。
新人新人听我语，洛阳无限红楼女。
但愿将军重立功，更有新人胜于汝。
20、《行路难》
唐·贯休
君不见山高海深人不测，古往今来转青碧。浅近轻浮莫与交，地卑只解生荆棘。谁道黄金如粪土，张耳陈馀断消息。行路难，行路难，君自看。不会当时作天地，刚有多般愚与智。到头还用真宰心，何如上下皆清气。大道冥冥不知处，那堪顿得羲和辔。义不义兮仁不仁，拟学长生更容易。负心为垆复为火，缘木求鱼应且止。君不见烧金炼石古帝王，鬼火荧荧白杨里。
君不见道傍废井生古木，本是骄奢贵人屋。几度美人照影来，素绠银瓶濯纤玉。云飞雨散今如此，绣闼雕甍作荒谷。沸渭笙歌君莫夸，不应常是西家哭。休说遗编行者几，至竟终须合天理。败他成此亦何功，苏张终作多言鬼。行路难，行路难，不在羊肠里。九有茫茫共尧日，浪死虚生亦非一。清净玄音竟不闻，花眼酒肠暗如漆。或偶因片言只字登第光二亲，又不能献可替否航要津。口谭羲轩与周孔，履行不及屠沽人。行路难，行路难，日暮途远空悲叹。君不见道傍树有寄生枝，青青郁郁同荣衰。无情之物尚如此，为人不及还堪悲。父归坟兮未朝夕，已分黄金争田宅。高堂老母头似霜，心作数支泪常滴。我闻忽如负芒刺，不独为君空叹息。古人尺布犹可缝，浔阳义犬令人忆。寄言世上为人子，孝义团圆莫如此。若如此，不遄死兮更何俟。
《别老母》
【清】黄仲则
搴帷拜母河梁去，白发愁看泪眼枯。
惨惨柴门风雪夜，此时有子不如无。
《游子吟》
(唐)孟郊
慈母手中线，游子身上衣。
临行密密缝，意恐迟迟归。
谁言寸草心，报得三春晖!
《十报父母恩》
一报
累却因缘重，今来托母胎。
月逾生五脏，七七六精开。
体重如山岳，动止却风灾。
罗衣都不挂，妆镜惹尘埃。
二报
临产受苦恩。今日
怀胎十个月，难产将欲临。
朝朝如重病，日日似昏沉。
难将惶怖述，愁泪满胸襟。
含悲告亲族，惟具死来侵。
三报
三报生忘忧恩。今日
慈母生儿日，五脏总来张。
身心俱闷绝，血流似屠羊。
生已 儿键，欢喜倍加常。
喜定悲还至，痛苦彻心肠。
四报
咽苦吐甘恩。颂日
父母恩深重，顾怜没失时。
吐甘无稍息，咽苦不颦眉。
爱重情难忍，恩深复倍悲。
但令孩儿饱，慈母不辞饥。
五报
日干就湿恩。颂日
母原身抽湿，将儿移就干。
两乳充饥渴，罗袖掩风寒。
思怜恒废忱，宠弄 能欢。
但令孩儿稳，慈母不求安。
六报
哺乳养育恩。颂日
慈母像大地，严父配于天。
覆载恩同等，父娘恩亦然。
不增无怒目，不嫌手足挛。
诞腹亲生子，终日惜兼怜。
七报
洗濯不净思。颂日
本是芙蓉质，精神健且康。
眉分新柳碧，脸色夺莲红。
思深摧玉貌，洗濯损盘尤。
只为怜男女，慈母改容颜。
八报
远行忆念思。颂日
死别诚难忍，生离实亦伤。
子出山关外，母忆在他乡。
日夜心相随，流泪数千行。
如猿泣爱子，寸寸断肝肠。
九报
深加体恤恩。颂日
父母恩情重，恩深报实难。
子若原代受，儿劳母不安。
闻道远行去，怜儿夜卧寒。
男女暂辛苦，长使母心酸。
十报
究竟怜惜恩。颂日
父母恩深重，恩怜无歇时。
起坐心相逐，近遥意与随。
母年一百岁，常忧八十儿。
欲知恩爱断，命尽始分离。
注：更多精彩文章请关注三联教育知识栏目。
《步虚》
【唐】司空图
阿母亲教学步虚，三元长遣下蓬壶。
云韶韵俗停瑶瑟，鸾鹤飞低拂宝炉。
《除夜作》
【唐】高适
旅馆寒灯独不眠，客心何事转凄然。
故乡今夜思千里，愁鬓明朝又一年。
《诗经·邶风·凯风》
凯风自南，吹彼棘心。棘心夭夭，母氏劬劳。
凯风自南，吹彼棘薪。母氏甚善，我无令人。
爰有寒泉?在浚之下。有子七人，母氏劳苦。
睍睆黄鸟，载好其音。有子七人，莫慰母心。
《代北州老翁答》
【唐】张谓
负薪老翁往北州，北望乡关生客愁。
自言老翁有三子，两人已向黄沙死。
如今小儿新长成，明年闻道又征兵。
定知此别必零落，不及相随同死生。
尽将田宅借邻伍，且复伶俜去乡土。
在生本求多子孙，及有谁知更辛苦。
近传天子尊武蔬，强兵直欲静胡尘。
安边自合有长策，何必流离中国人。
短歌行，无乐声。
《谁氏子》
【唐】韩愈
非痴非狂谁氏子，去入王屋称道士。
白头老母遮门啼，挽断衫袖留不止。
翠眉新妇年二十，载送还家哭穿市。
或云欲学吹凤笙，所慕灵妃媲萧史。
又云时俗轻寻常，力行险怪取贵仕。
神仙虽然有传说，知者尽知其妄矣。
圣君贤相安可欺，乾死穷山竟何俟。
呜呼余心诚岂弟，愿往教诲究终始。
罚一劝百政之经，不从而诛未晚耳。
谁其友亲能哀怜，写吾此诗持送似。
《短歌行》
【唐】王建
人初生，日初出。上山迟，下山疾。
百年三万六千朝，夜里分将强半日。
有歌有舞须早为，昨日健于今日时。
人家见生男女好，不知男女催人老。
《墨萱图》
【元】王冕
灿灿萱草花，罗生北堂下。
南风吹其心，摇摇为谁吐?
慈母倚门情，游子行路苦。
甘旨日以疏，音问日以阻。
举头望云林，愧听慧鸟语。
《岁末到家》
【清】蒋士铨
爱子心无尽，归家喜及辰。寒衣针线密，家信墨痕新。
见面怜清瘦，呼儿问苦辛。低徊愧人子，不敢叹风尘。
《慈母爱》
【元】杨维桢
慈母爱，爱幼雏，赵家光义为皇储。
龙行虎步状日异，狗趋鹰附势日殊。
膝下岂无六尺孤，阿昭阿美非呱呱。
夜闼鬼静灯模糊，大雪漏下四鼓余。
百官不执董狐笔，孤儿寡嫂夫何呼?
於乎，床前戳地银柱斧，祸在韩王金柜书。
《母别子》
【唐】白居易
母别子，子别母，白日无光哭声苦。
关西骠骑大将军，去年破虏新策勋。
敕赐金钱二百万，洛阳迎得如花人。
新人迎来旧人弃，掌上莲花眼中刺。
迎新弃旧未足悲，悲在君家留两儿。
一始扶行一初坐，坐啼行哭牵人衣。
以汝夫妇新燕婉，使我母子生别离。
不如林中乌与鹊，母不失雏雄伴雌。
应似园中桃李树，花落随风子在枝。
新人新人听我语，洛阳无限红楼女。
但愿将军重立功，更有新人胜于汝。
《十五》
【宋】王安石
将母邗沟上，留家白邗阴。
月明闻杜宇，南北总关心。
|
|
